Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ümit Serdar, bölgedeki fındık üreticileri ve akademik uzmanlarla yakın temas halinde olup, özellikle mevsimsel sıcaklık değişikliklerinin fındık bahçelerine olan etkilerini detaylı bir şekilde incelemektedir. Yapılan araştırmalara göre, rakıma bağlı olarak değişen don olayları, şu an filizlenme aşamasında olan ve aktif durumda olan fındık bahçelerine ciddi zararlar vermektedir. Bu zararlar, bölgenin ekonomik ve ekolojik dengesini olumsuz yönde etkilemekte, üreticilerin verim kaybına uğramalarına neden olmaktadır.
Karadeniz’in en önemli ve stratejik bitkisi olan fındık, Sakarya’dan Trabzon’a, hatta Artvin’in Borçka ilçesine kadar bölge ekonomisinin temel taşlarından biridir. Rakım yükseldikçe sıcaklıklar düştüğü için, yüksek rakımlarda don olaylarının etkisi daha belirgin olmaktadır. Prof. Dr. Serdar, “Her 100 metre yükseldikçe sıcaklık 0,6 ila 1 derece azalmakta, bu da don riskini artırmaktadır” diyerek, bölgesel farklılıkların dikkate alınması gerektiğine vurgu yapmaktadır.
Donla Mücadelede Güncel Yöntemler ve Uygulamalar
Üreticilere, don olaylarına karşı çeşitli mücadele yöntemleri önerilmektedir. Bunlar arasında en etkili olanlar, sulama sistemlerinin doğru ve zamanında kullanımıdır. Özellikle yağmurlama ve damla sulama teknikleri, çevreye ısı vererek don riskini azaltabilir. Bu uygulama, Çarşamba ilçesinde başarıyla gerçekleştirilen örneklerle kanıtlanmıştır. Ayrıca, bölgedeki üreticiler tarafından kullanılan dumanlama makineleri de, don sıcaklıklarını yükseltmek ve bitkiyi korumak amacıyla yaygın şekilde kullanılmaktadır. Önümüzdeki günlerde bu yöntemlerin etkinliği ve başarısı daha net şekilde gözlemlenecektir.
Gübreleme ve Bitki Sağlığını Güçlendirme Yöntemleri
Serdar, üreticilere fındık bahçelerine sahip çıkmalarını ve uzun vadeli planlar yapmalarını tavsiye ederek, “Fındık, sadece bu yıl değil, gelecek yıllar için de stratejik bir ürünümüzdür. Bu nedenle, bitkinin sağlığını korumak ve verimliliği artırmak adına düzenli bakım ve gübreleme çalışmalarını sürdürmeliyiz” diyerek, gübreleme çalışmalarına vurgu yapmaktadır. Özellikle, yapraktan gübreleme uygulamalarında hayvansal amino asit, akrilik asit içeren deniz yosunu ve mikro elementler içeren gübrelerin kullanılması önerilmektedir. Bu uygulamalar, bitki direncini artırmakta ve don sonrası toparlanmayı hızlandırmaktadır.
Fındık Bahçelerinde Kalıcı Çözüm ve Koruma Stratejileri
Fındık üreticilerinin, kahverengi kokarcalarla ve zirai don olaylarıyla mücadelede kararlı adımlar atması büyük önem taşımaktadır. Prof. Serdar, “Fındık bahçelerini terk etmek yerine, uzun vadeli korunma ve mücadele yöntemlerine devam etmeliyiz” diyerek, bölgedeki bitki koruma çalışmalarının sürekliliğinin altını çiziyor. Özellikle, kahverengi kokarcaların kışlaklardan çıkan popülasyonları üzerinde yapılan çalışmaların sonuçlarının yakından takip edilmesi gerektiğine işaret eden Serdar, “Kışlaklardaki ilaçlamalara devam ederek, zararlılarla etkin bir mücadele sağlayabiliriz” şeklinde konuşmaktadır.
Kışlak İlaçlaması ve Zararlı Kontrolü
Yapılan gözlemler ve uzman görüşleri, don olaylarından sonra kışlakların ve zararlıların durumu hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Kokarcaların kışlaklardan çıkış zamanlarının kış uykusundan uyanma dönemine denk gelmesi, bu zararlılara karşı alınacak önlemlerin önemini artırmaktadır. Serdar, “Kışlaklarda ilaçlama ve tuzaklama çalışmalarını sürdürüyoruz. Bu çalışmalar, zararlıların kış aylarında kontrol altında tutulması ve bahar döneminde yoğunluklarının azaltılması açısından kritik öneme sahiptir” diyerek, mücadeleye devam edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.