BASIN BİLDİRİSİ
SAKARYA’nın Akyazı İlçesi’nde aqua parkta elektrik kaçağı nedeniyle, havuzda yüzen 3 çocukla, onları kurtarmak isteyen 2 kişi akıma kapılarak yaşamını yitirdi.
Jandarma nın yaptığı ve basına da yansıyan incelemelerde, tadilat çalışmalarının yapıldığı havuz alanında her yerde kablolar görüldüğü ve ilk belirlemelere göre çevredeki kablolardan birinin suyla temas etmesi sonucu facianın yaşandığı tahmin edildi.
Jandarmanın olay yerinde yaptığı ilk incelemede işletmede kaçak akım rölesininde mevcut olmadığı tespit edildi.
Bu tespitlere bakıldığında, kullanılan elektrik ekipman ve güvenlik önlemlerinin çok önemli olduğu havuzlar, aqua park ve benzer tesislerde, hem yapım aşamasında elektrik tesisatlarının yapılmasında hem de işletme esnasında güvenlik tedbirlerinin alınmadığını göstermektedir.
Yansıyan ilk tespitler ülkemizde bu tür kazaların oranının niye yüksek olduğunu da göstermektedir.
Havuzlar ve süs havuzlarına ilişkin elektrik tesisatlarının yapılması ve güvenlik tedbirleri ile ilgili Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde yeterli kural bulunmamaktadır.
EMO tarafından ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak hazırlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği Taslağı, 31.05.2005 tarihinde Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanlığına gönderilmiştir. Bakanlığa gönderilen Taslak Yönetmelik Uluslararası standartlara göre hazırlanmış olup, dolaylı ve doğrudan elektrik çarpmalarına karşı özel kullanım (Hastane, Banyo ve Duş, Tıbbi Havuzlar, Tarım ve Bahçe Tesisleri, Karavanlar, Sanayi, Fuar ve Sergi alanları gibi yerlerindeki) elektrik tesisatlarına ait güvenlik önlemlerini içermektedir. Ancak aradan geçen 11 yılı aşkın süreye rağmen hala yönetmelik Bakanlık tarafından yayınlanmamıştır.
Bu nedenle elektrik tesisatlarının uluslararası normlara uygun ve güvenli bir şekilde yapılması sağlanamamaktadır.
Havuzlar, 0 (havuz iç bölgesi),1 (havuzun 2 metre yatay, 2,5 metre de düşey olmak üzere etrafı) ve 2 (1.bölgeden itibaren 1,5 metre etrafı) gibi güvenlik bölgelerine ayrılmakta ve bu bölgelerde kullanılacak elektrik ekipmanlarında özel kurallar ve malzemeler geçerli olmaktadır. Kazanın olduğu bu havuzda ne tür elektrik ekipman ve tesisatı kullanıldığı konusunda bir inceleme yapılmadan bir şey söylemek mümkün değildir.
Ancak, Elektrik şokuna maruz kalındığında artık akım koruma cihazları çok kısa bir sürede elektriği keser. Artık (kaçak) akım koruma cihazı gibi insanları ölümcül elektrik çarpılmalarından koruyan ve standartta belirtilen ilgili alanlarda yangına karşı da bir koruma sağlayan bu cihazın dahi kullanılmamış olması, diğer teçhizat ve ekipmanların da istenilen standart ve şartlarda olmadığı ihtimalini akla getirmektedir.
Ayrıca etrafta birçok kablonun olması ve TV görüntülerine de yansıyan havuz kenarında suya karşı hiçbir koruması olmayan priz uzatma kablosu görüntüsü, bu tür bir ekipmanın suyla teması sonucu bir elektrik kaçağının meydana gelmiş olması ihtimalini güçlendirmektedir.
Bunun gibi donanımların hangi bölgelerde ve ne tür koruma sınıfında olacağı standartlarda belirtilmiştir ve devrelerin prizleri ve bu donanımların kontrol düzenlerinde, bu donanımın sadece “yüzme havuzunda insanlar bulunmuyorken” kullanılabileceği ve bu tür uyarıcı yazıların da o ekipmanların olduğu yerlere dikkati çeken bir “uyarı yazısı” asılması da gerekmektedir.
Benzer tehlikeler, süs havuzlarında da bulunmaktadır. ODA’mız 2008 yılında İç İşleri Bakanlığına yazdığı bir yazı ile buradaki tehlikeye dikkati çekmiş ve yaz aylarında da süs havuzlarında meydana gelebilecek olası can kayıplarına engel olmak için tüm belediyelerin özellikle uyarılması istenmiştir.
Tesisler, yapım aşamasında standartlara ve teknik gereklere uygun yapılıp yapılmadığı tam olarak denetlenmemektedir. Ayrıca bu tür tesislerin, yapımından sonra da periyodik denetimlerini uzman kurum ve kuruluşlara yaptırması gerekmektedir.
Bu konuda Meslek Odamıza bağlı uzman üyelerimiz (SMM) ve Odamız tarafından bu tür denetimler, tarafsız ve teknik gereklere uygun olarak yapılmaktadır.
ODA’mız tarafında izin verilmesi durumunda kaza mahallinde inceleme yapılarak eksik ve hatalar tespit edilecek ve kamuoyu ve yetkililer ile paylaşılacaktır.
Benzer kazaların bir daha yaşanmaması için bir an evvel benzer tesislerin uzman kurumlara periyodik kontrollerinin yaptırılması ve eksikler tamamlanıncaya kadar da bu tür tesislerin çalıştırılması önlenmelidir.
24.06.2017
ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
KOCAELİ ŞUBESİ SAKARYA TEMSİLCİLİĞİ
